Zeg nee tegen discriminatie

Zeg nee tegen discriminatie

Discriminatie op de arbeidsmarkt komt helaas nog steeds voor. Soms is het heel duidelijk, maar soms ook best ingewikkeld om te weten welke functie-eisen je als werkgever wel mag stellen, en welke niet. Bent u helemaal op de hoogte? Met deze tips helpt u discriminatie op de werkvloer te voorkomen.

Discriminatie bij werving en selectie verboden

Jong en oud, mensen met en zonder beperking, zwanger of niet, etnische minder- of meerderheid, iedereen zou een eerlijke kans moeten krijgen bij werving- en selectieprocedures. Werkgevers dienen naar competenties van kandidaten te kijken en kandidaten niet ongelijk te behandelen op basis van kenmerken die er niet toe doen. Discriminatie is verboden: dat staat in de Grondwet, in Artikel 1.

Typen discriminatie

Ondanks dat iedereen weet dat discriminatie verboden is, komt discriminatie tijdens sollicitatieprocedures nog regelmatig voor. Meestal gebeurt dit onbewust, heeft een opdrachtgever niet door dat een verzoek discriminerend is.

Er zijn verschillende vormen van discriminatie: 

• Discriminatie op basis van leeftijd

Dat leeftijdsdiscriminatie niet mag, is bij de meeste werkgevers bekend. Toch komt het nog regelmatig voor, vaak in indirecte vorm. Ook dat mag niet. Enkele voorbeelden:
“Gezocht: jonge hond”
“Gevraagd: een student die graag wat bijverdient naast de studie"
“Maximaal 3 jaar werkervaring” 

• Discriminatie op basis van afkomst

Soms vragen werkgevers naar een specifieke doelroep, omdat ze daar bijvoorbeeld positieve werkervaringen mee hebben. Daarmee worden anderen uitgesloten en dat is niet toegestaan. Ook iemand uitsluiten tijdens een sollicitatieprocedure op grond van taalbeheersing is vaak niet toegestaan. Enkele voorbeelden;

“Wij willen graag een Pool, want dat zijn harde werkers”
“Wij willen graag iemand uit ...., de rest van het team bestaat ook uit Polen. Dat is makkelijker en veiliger voor de communicatie op de werkvloer”
“Wij zoeken iemand zonder accent”

• Discriminatie op basis van religie

Met kleding, uiterlijk of gedag kunnen mensen uiting geven aan hun geloof. Kandidaten afwijzen op grond hiervan is niet toegestaan. Voorbeelden:

“Wij willen geen vrouwen met een hoofddoek, want het gaat om een representatieve functie.”
“Onze organisatie werkt vanuit een christelijke grondslag, dus zoeken we iemand die hier bijpast.”
“We zoeken wel iemand die ook een hand geeft aan vrouwen.”

• Zwangerschapsdiscriminatie

Het komt regelmatig voor dat vrouwen bij een sollicitatie de vraag krijgen voorgelegd of ze een kinderwens hebben. Ook worden zwangere sollicitanten vanwege hun zwangerschap afgewezen. Dit is wettelijk verboden. Voorbeelden:

“Wij zoeken iemand voor zwangerschapsvervanging, dus willen we liever geen zwangere vrouw als kandidaat”
“Wij zoeken een collega voor een tijdelijk project en willen de garantie dat iemand zeker een jaar kan meedraaien. Dus liever geen zwangere vrouwen.

• Discriminatie op basis van geslacht

Met name vrouwen krijgen hier mee te maken. Bijvoorbeeld tijdens een sollicitatiegesprek, wanneer ze vragen voorgeschoteld krijgen over het combineren van werk- en zorgtaken. Voorbeelden:
“Wij zoeken alleen mannelijke kandidaten omdat het werk fysiek zwaar is.”
“Wij zoeken met het oog op ons personeelsbestand vooral mannen. We hebben al genoeg vrouwen op de afdeling”.

Tips om discriminatie te voorkomen

Om werkgevers te helpen is het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid de campagne Verderkijkers gestart. Met deze campagne krijgen werkgevers tips om zelf discriminatie op de werkvloer te voorkomen en een inclusieve bedrijfscultuur te stimuleren:

Probeer breder te werven: vis niet steeds in dezelfde vijver maar probeer andere wervingskanalen;
Gebruik de vacature-check van het College voor de Rechten van de Mens;
Breng goed in kaart welke kennis en vaardigheden daadwerkelijk van belang zijn en nodig mensen uit op basis van deze competenties;
Selecteer op basis van de functie-eisen geschikte kandidaten;
Maak de selectiecommissie divers en voer de sollicitatiegesprekken samen met verschillende collega’s;
Bezoek trainingen om ook expert te worden in divers selecteren. Denk bijvoorbeeld aan een bias bewustwordingstraining of aan de training “Selecteren Zonder Vooroordelen”. Ook de app “Diversiteit Loont!” kan helpen. Deze app geeft inzicht in de eventuele eigen vooroordelen en kunt u downloaden in de Apple Store of Play Store;
Zorg voor een duidelijke visie op een inclusieve bedrijfscultuur en school leidinggevenden.